Σε άρθρο δημοσιευμένο στο Harvard Health Publishing στις 12.2.2021, εξηγείται η αξία της συγχώρεσης. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, σχεδόν κάθε άνθρωπος έχει βρεθεί σε θέση να πράξουν κακό σε βάρος του, σε χώρο εργασίας, σε φιλικό περιβάλλον ή σε συγγενικό κύκλο. Το να παραμένει ένα άτομο σε αυτές τις συμπεριφορές που δέχτηκε και τα αντίστοιχα αρνητικά συναισθήματα, μπορεί να επιβαρύνει την υγεία του.
Ο Dr. Tyler VanderWeele (Co-director of the Initiative on Health, Religion, and Spirituality at Harvard University.), λέει ότι το να συγχωρεθεί ένα άτομο που έχει βλάψει εσένα δεν είναι σε καμιά περίπτωση εύκολο, αλλά το να παραμένεις σε αυτά τα γεγονότα και να τα αναβιώνεις συνεχώς μπορεί να γεμίσει το νου σου με αρνητικές σκέψεις και καταπιεσμένο θυμό. Από την άλλη, όταν μαθαίνεις να συγχωρείς, δεν είσαι πια στην παγίδα από παρελθοντικές πράξεις άλλων και μπορείς τελικά να νιώσεις την ελευθερία, μας λέει.
Υπάρχουν δυο πλευρές της συγχώρεσης: η πλευρά της απόφασης και η πλευράς του συναισθήματος. Η πλευρά της απόφασης εμπεριέχει συνειδητή επιλογή αντικατάστασης της άρρωστης θέλησης από την καλή θέληση και αυτό σύμφωνα με τον Dr. Tyler VanderWeele, είναι συχνά κάτι πιο γρήγορο και ευκολότερο να επιτευχθεί. Η συναισθηματική συγχώρεση από την άλλη, είναι πολύ δυσκολότερη και διαρκεί περισσότερο, καθώς τα συναισθήματα επιστρέφουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα επειδή όταν αναλογίζεσαι το άτομο που σε έθιξε, αυτό πυροδοτεί τη μνήμη ή ακόμα μπορεί να ‘υποφέρεις’ από τις δυσμενείς επιπτώσεις αυτού του γεγονότος, εξηγεί ο Dr. Tyler VanderWeele.
Η συγχώρεση στην πράξη, μπορεί να έχει δυνατά οφέλη για την υγεία σου. Σύμφωνα με το κείμενο στο Harvard Health Publishing, έρευνες και δοκιμές υποδεικνύουν ότι η συγχώρεση σχετίζεται με χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης, άγχους, εχθρικότητας, μειωμένη χρήση ουσιών, υψηλότερη αυτοεκτίμηση και μεγαλύτερη ευχαρίστηση στη ζωή του ανθρώπου.
Υπάρχουν στιγμές στη ζωή που νιώθουμε ότι βρισκόμαστε σε αδιέξοδο, παγιδευμένοι σε συναισθήματα που μας βαραίνουν. Σε αυτό εδώ το σημερινό κείμενο, αγγίζω το αίσθημα της ζήλιας, σε σχέση με την αξία της συγχώρεσης. Η ζήλια είναι ένα από αυτά τα συναισθήματα που βαραίνουν κάποιους ανθρώπους. Κάποιες φορές η σύγκριση μας κάνει να νιώθουμε ανεπαρκείς, εγκλωβισμένοι στην ιδέα ότι κάτι μας λείπει. Όμως, αυτό που συχνά παραβλέπουμε είναι πως η ζήλια είναι ένα σήμα από την ψυχή μας. Ένας ψίθυρος που μας καλεί να κοιτάξουμε βαθύτερα μέσα μας.
Σε αυτές τις στιγμές, η συγχώρεση – τόσο προς τον εαυτό μας όσο και προς τους άλλους – μπορεί να είναι το κλειδί για να βρούμε διέξοδο. Η συγχώρεση δεν είναι ένδειξη αδυναμίας, αλλά έκφραση δύναμης. Είναι η απόφαση να απελευθερώσουμε το βάρος που μας καθηλώνει και να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να προχωρήσει. Συγχωρώ σε κάποιες περιπτώσεις σημαίνει αφήνω ελεύθερο χώρο. Όχι απαραίτητα μόνο για το άλλο άτομο, αλλά πρώτα απ’ όλα, για τον εαυτό μας.
Όταν νιώθεις τη ζήλια να σε κατακλύζει, δοκίμασε να σταθείς για σε ησυχία με αυτό το συναίσθημα. Ρώτησε τον εαυτό σου: Τι πραγματικά ζηλεύω; Τι μου δείχνει αυτό το συναίσθημα για τις δικές μου ανάγκες και επιθυμίες; Συχνά, η ζήλια είναι ένα καθρέφτισμα των ονείρων που έχουμε εγκαταλείψει ή των φόβων που κρατάμε μέσα μας.
Η συγχώρεση μπορεί να ξεκινά από τη συνειδητοποίηση. Δε σημαίνει πως πρέπει να αγνοήσουμε τις πληγές μας ή να αποδεχτούμε άδικες συμπεριφορές. Σημαίνει ότι επιλέγουμε να μην αφήσουμε τις πληγές αυτές να καθορίσουν την πορεία μας. Σημαίνει ότι μαθαίνουμε να βλέπουμε τους άλλους με κατανόηση, να αναγνωρίζουμε τις αδυναμίες τους, όπως αναγνωρίζουμε τις δικές μας.
Η δύναμη της ουσιαστικής συγχώρεσης είναι μεταμορφωτική. Μας απελευθερώνει από τα δεσμά της ζήλιας, της οργής και του φόβου, και μας δίνει τη δυνατότητα να δούμε τη ζωή με νέα μάτια. Να θυμάσαι: η συγχώρεση είναι πρωταρχικα ένα πολύτιμο δώρο που μπορείς να προσφέρεις σε εσένα.
Αν νιώθεις πως είσαι σε αδιέξοδο, θυμήσου: κάθε αδιέξοδο είναι μια ευκαιρία για συνειδητοποίηση. Μπορεί να σε οδηγήσει σε μονοπάτια που ποτέ δεν φανταζόσουν. Και ίσως, η συγχώρεση να είναι το φως που θα σου δείξει την έξοδο από το σκοτάδι. Εμπιστεύσου την πορεία, ακόμα κι αν δεν βλέπεις ακόμη τον δρόμο μπροστά σου. Κάποια στιγμή είναι πιθανό αυτόν το δρόμο να τον δεις να φωτίζεται. Με αγάπη.
Y.Γ: Το κείμενο δημιουργήθηκε μετά από συνομιλία μου με το γλωσσικό μοντέλο ChatGPT. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη δύναμη της Συγχώρεσης, επιφυλάσσομαι. Στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση.
Καθώς μπαίνουμε στον Νοέμβριο, αφήνουμε πίσω το καλοκαίρι και είναι ευκαιρία να μπούμε σταδιακά σε μια πιο ήρεμη, στοχαστική περίοδο. Ο μήνας αυτός μοιάζει με «πέρασμα»: ένα μεταίχμιο ανάμεσα στο κλείσιμο του χρόνου και στην απαλή προετοιμασία για τον καινούργιο που έρχεται. Είναι ο μήνας που μας καλεί να κάνουμε παύση, να αναλογιστούμε και να επιχειρήσουμε έναν απολογισμό του 2024.
Αυτός ο απολογισμός δεν χρειάζεται να είναι αυστηρός. Στην πραγματικότητα, τον Νοέμβριο μπορούμε να προσφέρουμε στον εαυτό μας κάτι πολύ σημαντικό: την αυτο-συμπόνια. Η ενδοσκόπηση που στηρίζεται στην αγάπη για τον εαυτό μας, μάς βοηθά να δούμε τα πράγματα με πιο καθαρό μάτι, αναγνωρίζοντας τόσο τις επιτυχίες όσο και τις δυσκολίες της χρονιάς.
Τι Πήγε Καλά; Τι Χρειάζεται Βελτίωση;
Πριν βιαστούμε να κρίνουμε αυστηρά, ας κοιτάξουμε πρώτα τα θετικά μας βήματα. Τι πετύχαμε φέτος; Ποιες ήταν οι μικρές και μεγάλες μας νίκες; Συχνά, τα καλά περνούν στο περιθώριο, χαμένα μέσα στις υποχρεώσεις και στις αγωνίες της καθημερινότητας. Όμως είναι σημαντικό να τα αναγνωρίσουμε και να τα γιορτάσουμε, γιατί αυτά είναι που μας δίνουν δύναμη και ενέργεια.
Κι έπειτα, ας σκεφτούμε: Τι είναι αυτό που χρειάζεται βελτίωση; Υπάρχουν πράγματα που, ίσως, δεν εξελίχθηκαν όπως θα θέλαμε; Μήπως χρειάζεται να αλλάξουμε τροχιά, να θέσουμε νέα όρια ή να αναδιαμορφώσουμε τους στόχους μας; Αυτή η αξιολόγηση δεν σημαίνει απόρριψη, αλλά αναγνώριση του ότι είμαστε σε συνεχή διαδικασία ανάπτυξης.
Ενδοσκόπηση και Αυτοπροσδιορισμός: Μια Πράξη Αυτό-συμπόνιας
Η ενδοσκόπηση δεν είναι απλώς μια διαδικασία αξιολόγησης. Είναι, πάνω απ’ όλα, μια πράξη αυτό-συμπόνιας και ενσυναίσθησης προς τον εαυτό μας. Ενσυναίσθηση για το πώς πραγματικά νιώθουμε και τι μας αναλογεί, τι χώρος υπάρχει; Συχνά, είμαστε οι πιο αυστηροί κριτές μας. Όμως, το να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να είναι ευάλωτος και να αναγνωρίσουμε τα όρια μας είναι το πρώτο βήμα για να φτάσουμε εκεί που πραγματικά θέλουμε.
Ας σταθούμε, λοιπόν, με κατανόηση απέναντι σε όσα βιώσαμε, προσφέροντας στον εαυτό μας το ίδιο θετικό μοίρασμα που δείχνουμε στους ανθρώπους που αγαπάμε. Ας δούμε τον Νοέμβριο σαν μια ευκαιρία να δώσουμε το ίδιο είδος αποδοχής στον εαυτό μας, ακόμα και όταν κάτι δεν πήγε όπως το είχαμε σχεδιάσει. Μπορούμε επίσης να αναλογιστούμε τι μαθήματα λάβαμε από τις ποικίλες διαδικασίες, ώστε να δημιουργήσουμε μια πιο καθαρή εικόνα για τον εαυτό μας.
Νέα Σχέδια και Προσφορά
Όσο κάνουμε την ενδοσκόπησή μας, ίσως νιώσουμε την ανάγκη για νέα σχέδια. Η πορεία προς τα εμπρός δεν σημαίνει απαραίτητα «σβήνω και γράφω ξανά», αλλά, πολλές φορές, «ξαναγράφω με πιο ξεκάθαρη πένα». Αυτή η διαδικασία, όταν γίνεται με αυτό-συμπόνια και ενσυναίσθηση, μπορεί να μας οδηγήσει σε νέες, θετικές αλλαγές – είτε πρόκειται για μικρές βελτιώσεις, είτε για νέες πορείες και οράματα.
Κι ας μην ξεχνάμε την προσφορά, μια αξία που ενισχύεται τόσο από την προσωπική ενδυνάμωση όσο και από την ενσυναίσθηση. Μοιραζόμαστε τα δικά μας μαθήματα, ενθαρρύνουμε και στηρίζουμε τους γύρω μας. Μπορεί ο Νοέμβριος να φέρνει μια εσωστρέφεια, αλλά μέσα σε αυτήν μπορούμε να αντλήσουμε και το φως που θα μοιραστούμε.
Ας κάνουμε, λοιπόν, τον Νοέμβριο έναν μήνα ειλικρίνειας με τον εαυτό μας, έναν μήνα αποδοχής και αυτό-συμπόνιας, ώστε να κλείσουμε το 2024 με μια αίσθηση πληρότητας και να βαδίσουμε με εμπιστοσύνη στο μέλλον που έρχεται.
“Awe is the feeling of being in the presence of something vast that transcends your current understanding of the world.”
Dacher Keltner, AWE, The New Science of Everyday Wonder and How It Can Transform Your Life.
Δέος είναι η αίσθηση του να βρίσκεσαι μπροστά σε κάτι τεράστιο που ξεπερνά την ‘τρέχουσα’ κατανόησή σου για τον κόσμο. Σε αυτή την προσέγγιση έχουν καταλήξει, ερευνητές σε πανεπιστήμιo στην Καλιφόρνια, στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στις αρχές της ανθρώπινης ιστορίας, το δέος σχετιζόταν με τα συναισθήματα προς τα θεϊκά όντα, όπως τα πνεύματα που πίστευαν, οι ελληνικές οικογένειες, ότι φρουρούσαν τις τύχες τους, μας λέει σε άρθρο του ο Dacher Keltner, Ph.D., Καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Berkeley, στην Καλιφόρνια. Εδώ και κάποια χρόνια, τολμώ να πω, παρακολουθώ την έρευνα σχετικά με αυτό που στα αγγλικά αποκαλείται ‘awe’, και που στα ελληνικά προσεγγίζεται με τη λέξη ‘δέος’. Από παιδί θυμάμαι να μένω έκθαμβη μπροστά σε όμορφα γεγονότα, σε λουλούδια, σε θεατρικές παραστάσεις, σε παιχνίδια ή σε πίνακες ζωγραφικής. Με τα χρόνια αποκαλούσαμε αυτό το βίωμα κάποιες φορές θαυμασμό, κάποιες άλλες ως δέος. Ειλικρινά μου κεντρίζει το ενδιαφέρον. Θυμάμαι έντονα πως μια από τις πιο χαρακτηριστικές σχετικές εμπειρίες ήταν μπροστά από το καλλιτεχνικό έργο V≠L, του Ryoji Ikeda, το οποίο είχα δει σε μια έκθεση στο Παρίσι, πριν από πολλά έτη. Αρκετές φορές αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που με κάνει να πάω σε συναυλία ή σε παράσταση χορού ή θεάτρου. Συχνά καταλήγω σε αυτή την απάντηση, είναι το δέος, αυτό το αίσθημα της εμπειρίας για τον άνθρωπο σε προσωπικό ή και συλλογικό πλαίσιο.
Σύμφωνα με άρθρο του D. Keltner, μια επανάσταση στην κατανόηση του δέους ξεκίνησε το 1757, χάρη στον Ιρλανδό φιλόσοφο Edmund Burke. Στο “A Philosophical Inquiry into the Origin of Our Ideas of the Sublime and Beautiful”, ο Burke εξήγησε πώς νιώθουμε το «Yψηλό -(Sublime)» (δέος) όχι μόνο κατά τη διάρκεια θρησκευτικών τελετουργιών ή σε κοινωνία με τον Θεό, αλλά σε καθημερινές αντιληπτικές εμπειρίες όπως ακρόαση βροντής, συγκίνηση από τη μουσική ή βλέποντας επαναλαμβανόμενα μοτίβα φωτός και σκοταδιού. Με βάση αυτά, το δέος υπάρχει στην καθημερινή ζωή. Σε μεταγενέστερες μελέτες, ανακαλύφθηκε ότι το δέος οδηγεί τους ανθρώπους στο να συνεργάζονται, και να μοιράζονται πόρους, τα οποία είναι, κατά μια έννοια, προϋποθέσεις για τη συλλογική μας ζωή. Επίσης, άλλες μελέτες έχουν εξηγήσει τη σχέση δέους-αλτρουισμού. Σύμφωνα με τα ευρήματα, η παρουσία σε «μεγάλα πράγματα» δημιουργεί έναν πιο μετριοπαθή, λιγότερο ναρκισσιστικό εαυτό, που καλλιεργεί μεγαλύτερη καλοσύνη προς τους άλλους ανθρώπους μέσα στην κοινωνία.
Μια πρώτη απάντηση, λοιπόν, στο ερώτημα «Γιατί δέος;» έρχεται, κατά το άρθρο του D. Keltner, ‘Why Do We Feel Awe?’, στο επίκεντρο. Στην πορεία της εξέλιξής μας, ως ανθρώπινο είδος κυνηγήσαμε, αναπαραχθήκαμε, μεγαλώσαμε ευάλωτους απογόνους, κοιμηθήκαμε, πολεμήσαμε και παίξαμε σε κοινωνικές συλλογικότητες, μας αναφέρει ο καθηγητής D. Keltner. Αυτή η στροφή σε πιο συλλογική ζωή, απαιτούσε μια νέα πράξη εξισορρόπησης μεταξύ της ικανοποίησης του ατομικού συμφέροντος και ενός προσανατολισμού προς την υποστήριξη της ευημερίας των άλλων μελών μιας κοινότητας. Το να βιώνουμε δέος ενδεχομένως να μας βοήθησε στο να κάνουμε αυτή τη στροφή. Ενώ οι σύντομες εμπειρίες δέους επαναπροσδιορίζουν τον εαυτό μας ως προς το συλλογικό και προσανατολίζουν τις πράξεις μας προς όφελος και των άλλων ανθρώπων. Μια δεύτερη απάντηση στην ερώτηση “Γιατί δέος;” Σχετίζεται με το τι κάνει το δέος για εσάς στην παρούσα στιγμή. Και εδώ, η επιστήμη αποδεικνύεται ξεκάθαρη: Στιγμιαίες εμπειρίες δέους διεγείρουν τo θαυμασμό και την περιέργεια, λένε οι έρευνες.
Οι γονείς το γνωρίζουν εδώ και καιρό, περιγράφει στο άρθρο του, ο D. Keltner. Συχνά παρακολουθούν το τετράχρονο παιδί τους που θαυμάζει τα αντικείμενα στον κόσμο, σε μια διαρκή κατάσταση δέους, εμποτίζοντας τους με ατελείωτες ερωτήσεις «γιατί;». Οι βιογράφοι ανακαλύπτουν το δέος συνήθως στις μελέτες τους για τους καινοτόμους. Το δέος οδηγεί τους ανθρώπους σε ανακαλύψεις και νέες τεχνολογίες που αλλάζουν το υπάρχον παράδειγμα. Τέτοιες ήταν οι περιπτώσεις του Δαρβίνου και του Αϊνστάιν. Ο D. Keltner μας λέει ότι οι μελέτες στο Berkeley, διαπιστώνουν ότι η απλή παρακολούθηση σύντομων βίντεο με εκτεταμένες εικόνες της Γης οδηγεί τους ανθρώπους να καταλήξουν σε πιο πρωτότυπα παραδείγματα όταν τους ζητείται να ονομάσουν αντικείμενα από μια συγκεκριμένη κατηγορία (π.χ. “έπιπλα”), για να βρουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για αφηρημένες ζωγραφιές ή να επιμείνουν περισσότερο σε δύσκολα παζλ. Το δέος μπορεί επίσης να είναι σημαντικό για την καλή υγεία. Η εστίαση στο εργαστήριό στο Berkeley, είναι σε έναν κλάδο του ανοσοποιητικού συστήματος που είναι γνωστός ως σύστημα κυτοκινών. Οι κυτοκίνες είναι χημικοί αγγελιοφόροι που συχνά παράγονται από κύτταρα σε κατεστραμμένο ιστό. Πολλές κυτοκίνες προκαλούν μια ανταπόκριση, η οποία είναι σημαντική για την καταστροφή παθογόνων μικροοργανισμών και την επούλωση τραυμάτων. Από την άλλη, η ψυχολογία ανακαλύπτει ότι μια υπερδραστήρια απόκριση κυτοκίνης καθιστά ένα άτομο χρόνια άρρωστο και ευάλωτο σε ασθένειες. Με βάση τα ευρήματα σχεδιάζονται τα εργαστήρια, οι ενημερώσεις και οι εκπαιδεύσεις με σκοπό το καλό για την κοινωνία.
Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο «η επιστήμη» και «η τέχνη» του δέους μελετώνται σε σχετικά εργαστήρια στο Πανεπιστήμιο του Berkeley. «Διαθέστε χρόνο για να σταματήσετε και ανοίξτε το μυαλό σας σε εκείνα τα πράγματα που δεν καταλαβαίνετε πλήρως. Θα είστε το καλύτερο για αυτό — και, καθώς τα δικά σας αισθήματα δέους δημιουργούν κυματισμούς μέσα από πράξεις καλοσύνης, το ίδιο θα κάνουμε και εμείς οι υπόλοιποι.», προτρέπει ο συγγραφέας του άρθρου, αναφερόμενος στην καλή επίδραση του δέους στους ανθρώπους και στις κοινωνικές σχέσεις.
Εσύ σε ποιες στιγμές της καθημερινής σου ζωής βιώνεις το «δέος»;
Υπερπληροφόρηση, κόπωση, burn-out, stress, δυσφορία… Ακούω καθημερινά ανθρώπους να μιλούν για τις σκοτεινές στιγμές της ημέρας, μετά ανία, κούραση, δυσχέρεια στις ανθρώπινες σχέσεις, αδυναμία να τεθούν κάποια «λειτουργικά» όρια. Αυτά είναι κάποια από τα καίρια ζητήματα που αναφέρονται σε καθημερινή βάση. Σε αυτό το μείγμα δυσάρεστων εμπειριών, κάποτε προστίθεται και η παραίτηση: «Τι κάνω τώρα;», «Άσε δεν είναι για εμένα», «Πάει, πέρασαν τα χρόνια», και άλλα παρόμοια. Τα νέα λένε ότι μπορείς να κάνεις κάτι και ότι έχεις επιλογές. Εδώ και κάποιους μήνες έχω ανοίξει διάλογο με έμφαση στη διαχείριση του στρες. Αυτόν τον μήνα φωτίζω το στοιχείο της αυτοφροντίδας ως επιλογή για ανταπόκριση στο στρες και άλλες δυσάρεστες καταστάσεις της καθημερινότητας. Σε άρθρο που βρήκα δημοσιευμένο στην ιστοσελίδα Harvard Business Review, μέσα από την πολυετή εμπειρία της, η Alyssa F. Westring μιλάει για τρία εργαλεία που μπορεί να βοηθήσουν ανθρώπους να δουν με διαφορετικό τρόπο την καθημερινότητα και να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις, ανάλογα με το προσωπικό τους δυναμικό και τα δικά τους χαρακτηριστικά. Τι προτείνει:
Όρισε την αυτοφροντίδα με τους δικούς όρους.
Δεδομένης της πληθώρας συμβουλών για την αυτοφροντίδα, οι περισσότεροι άνθρωποι περνούν την καθημερινότητα με ένα σύνολο υποθέσεων σχετικά με το πώς πρέπει να είναι η ευεξία. Αλλά, σύμφωνα και με την A. F. Westring μόνο εσείς μπορείτε να καθορίσετε τι χρειάζεται το μυαλό, το σώμα και το πνεύμα σας για να ευδοκιμήσουν. Αυτή η προσέγγιση με βρίσκει σύμφωνη, για το λόγο αυτόν και την αναφέρω. Ίσως θέλετε να δείτε μια ταινία, να αρχίσετε ψυχοθεραπεία, ή να απέχετε από τα social media. Για να καταλάβετε τι χρειάζεστε, ξεκινήστε παρατηρώντας απλώς πότε αισθάνεστε αναζωογονημένοι ή «άδειοι». Προτείνει να ψάξετε να βρείτε τα μοτίβα. Για απράδειγμα, τι σε κάνει να νιώθεις καλά; Τι σας κάνει να αισθάνεστε καταβεβλημένοι και ανήσυχοι; Στη συνέχεια, σημειώνει: Αρχίστε να δημιουργείτε τη δική σας κατανόηση για το πώς σας φαίνεται η αυτοφροντίδα.
Έλεγξε τον τρόπο σκέψεις τύπου όλα-ή-τίποτα.
Παρατηρήστε πώς σκέφτεστε να αφιερώσετε χρόνο στον εαυτό σας. Μήπως σκέφτεστε ότι πρέπει να αναθεωρήσετε πλήρως τον τρόπο ζωής σας; Όπως γλαφυρά περιγράφει, κάποιοι πιστεύουν ότι πρέπει να μεταβούν από τη στέρηση ύπνου και την εξάντληση, σε γκουρού υγείας και φυσικής κατάστασης μέσα σε μια νύχτα. Η ιδέα να κάνουν κάτι λιγότερο από μια καθολική μεταμόρφωση της ζωής, οδηγεί στο να αποφεύγουν να κάνουν οποιεσδήποτε αλλαγές. Κατά την A. F. Westring, το να παρατηρήσετε εάν ασχολείστε με τη σκέψη του όλα-ή-τίποτα είναι το πρώτο βήμα για τη δημιουργία μιας πιο ρεαλιστικής νοοτροπίας. Από εκεί, μπορείτε να αρχίσετε να εξερευνάτε μικρές, εφικτές αλλαγές που λειτουργούν στο πλαίσιο ολόκληρης της ζωής σας. Καθώς μαθαίνετε τι λειτουργεί και τι όχι, η περιέργεια και η αυτό-συμπόνια, μας λέει, είναι εξαιρετικές εναλλακτικές λύσεις για τη σκέψη του όλα-ή-τίποτα και τείνουν να επιφέρουν μακροχρόνιες αλλαγές.
Αναζήτησε ευκαιρίες για ενσωμάτωση.
H προτεραιότητα στην ευεξία είναι κάτι που πρέπει να κάνουμε ξεχωριστά από τους άλλους τομείς της ζωής μας; H A. F. Westring, προτρέπει να σκεφτείτε πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ο χρόνος αυτοφροντίδας για να εμπλουτίσετε την καριέρα σας (π.χ μια συνάντηση περιπάτου με έναν συνάδελφο ή μέντορα αντί για μια κλήση Zoom), να υποστηρίξετε την κοινότητά σας (μαζεύοντας σκουπίδια στη γειτονιά) ή να ενισχύσετε άλλες σχέσεις της ζωής σας μέσω κοινών δραστηριοτήτων. Αλλάζοντας τον τρόπο που σκέφτεστε για την αυτοφροντίδα, μπορείτε να κάνετε σταδιακές και ουσιαστικές αλλαγές που σας φέρνουν μεγαλύτερη ειρήνη, ενέργεια και χαρά. Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να ζήσετε μόνοι σας αυτό που, σύμφωνα με τη συγγραφέα του άρθρου, έχει δείξει ξεκάθαρα η έρευνα – ότι οι επενδύσεις στην ευημερία σας, μπορούν πραγματικά να ενισχύσουν και την επαγγελματική σας επιτυχία.
Είναι δυνατό να δημιουργήσετε αρμονία στους διάφορους τομείς της ζωής, αλλά ενδεχομένως να χρειάζεται να διερευνήσετε τις προκλήσεις, να αναθεωρήσετε απόψεις, να κάνετε δράσεις και να δοκιμάσετε τα αποτελέσματα.
Αφήστε πίσω τις αποσκευές. Ντυθείτε τα πιο ωραία, τα πιο βαθιά σας βλέμματα, πάρτε βαθιές ανάσες και φύγαμε ταξίδι πνεύματος και αισθήσεων. Δεν ξέρουμε τη διαδρομή, ακολουθούμε τις μελανές γραμματοσειρές των σελίδων.
«Το Καλοκαίρι» του Albert Camus είναι ένα απολαυστικό ταξίδι σε άλλους τρόπους και σε άλλους πληθυσμούς, στις αποχρώσεις του κόσμου μας. Στο πνεύμα και στο φως. Στο φως και στο πνεύμα. Κάποτε αυτά τα δυο, γίνονται ένα.
Μαζί του, μπορείτε να πάτε στο Οράν να μαζέψετε ήλιο και θέρμη, να κλέψετε λίγη από την άγρια μαγεία του βραχώδους τοπίου, της ερήμου. Να χωθείτε σε κάποιο καφενείο και πριν τη βραδινή βόλτα στην παραλία να παρακολουθήσετε έναν.. αγώνα πυγμαχίας.
Θα βρεθείτε στη θάλασσα το καλοκαίρι, ο ήλιος θα σας ζεσταίνει το κορμί κι όπως το πλοίο θα προχωράει θα προσπαθήσετε να μετρήσετε τους γλάρους στη γραμμή του ορίζοντα. Θα δείτε ήλιους αμέτρητους και φεγγάρια να αλλάζουν σχήματα και θέσεις, θα μετρήσετε της νύχτας τα αστέρια, θα μιλήσετε με τον αγέρα και θα τον νιώσετε.
Αγαπημένο μου μοτίβο -από μικρή- στον A. Camus είναι η φυγή και η επιστροφή στο Αλγέρι. Κάτω από τον ήλιο τον αφόρητο, τον γοητευτικά αμείλικτο, σου καίει το δέρμα και αφήνει ανεξίτηλα σημάδια στις αναμνήσεις. Το Αλγέρι, τόπος ευεργετημένος και χαρισματικός, μια γωνιά θεού στην Αφρική μέσα από τις λέξεις του συγγραφέα. Το δέος δεν αφήνει χώρο σε μικρότητες. Του δίνεις όλη την ψυχή σου, την εναποθέτεις εκεί, στο χώμα και στα βράχια του, χαρίζεσαι στην ομορφιά του.
Γυρνάς σελίδα κι αισθάνεσαι πάνω στην επιδερμίδα σου τη βροχή, κυλάει πάνω στο δέρμα και νοσταλγείς, ως την επόμενη σελίδα, το καλοκαίρι. Οι εικόνες του A. Camus προκλητικά ανάγλυφες. Πλάθεται από λέξεις γύρω σου το σκηνικό. Σε βάζει μέσα του να περπατήσεις, να κρυφοκοιτάξεις, να ακούσεις, να μυρίσεις, να δοκιμάσεις, να χαθείς.
Όπως και να έχει, δεν είναι ανάγνωσμα ανάλαφρο από όλες του τις όψεις. Στις διαδρομές κάτω από τον καυτό ήλιο μαζεύουμε πότε εδώ και πότε εκεί εξάρσεις προβληματισμών. Η σκέψη του νεφελώδης και απρόσμενη. Αγκαλιάζει τον άνθρωπο με στοργή και από στοργή τον χτυπάει, για να του θυμίσει τον ήλιο και ότι πρέπει να παλεύει για αυτόν.
«Κάπου, κάπου οι κατακτητές μελαγχολούν». Ο Ναπολέων παραδέχτηκε ότι το σπαθί νικιέται από το πνεύμα. Το «Σήμερα» του A. Camus ήταν ένας πόλεμος, μέσα από τα γραπτά του ήθελε να φωνάζει: «Να μη σκύψουμε ποτέ το κεφάλι μπροστά στο σπαθί, αν δεν υπηρετεί το πνεύμα». «Οι πολιτισμοί δεν πεθαίνουν εύκολα» με κάτι μυστικούς μηχανισμούς ανθίστανται, πάσχουν, μα περιέργως αυτοπροστατεύονται. Σαν τα άνθη της μυγδαλιάς, που αντέχουν το χιόνι και τη βροχή και προφέρουν τον καρπό το καλοκαίρι. «Είναι μάταιο να κλαίμε για το πνεύμα, χρειάζεται να παλέψουμε για αυτό.»
Στο κλίμα αυτό και όχι πίσω από μια άσκοπη φιλοδοξία, σε ένα από τα κείμενά του επαναφέρει το μύθο του Προμηθέα. «Οι μύθοι δεν έχουν δική τους ζωή περιμένουν να τους ενσαρκώσουμε». Τον χρησιμοποιεί για να μιλήσει για τη σκοτεινιά και την αποπνιχτική υγρασία που είχε καθηλώσει την Ευρώπη. Αναφέρομαι δυστυχώς λίγο ακόμα στην Ευρώπη του πολέμου, που έστειλε τον άνθρωπο στην τιμωρία του βράχου και του γύπα. Ο άνθρωπος έστειλε τον άνθρωπο. Έκλεισε τα μάτια και καταδίκασε τον εαυτό του. Δεν είναι εύκολο να δώσει τόπο στην οργή και να προχωρήσεις. Όμως αυτό πρέπει να κάνει όποιος θέλει να αλλάξει τον κόσμο που στα σπλάχνα του κρύβει διαμάντια.
Στο τέλος ταξίδια στην ελληνική σκέψη για να ξεγυμνώσει τον κόσμο του. Οι αρχαίοι Έλληνες λάτρεψαν τη Νέμεση που τιμωρεί όποιον ξεπερνά το μέτρο, με σκοπό να διατηρήσει την ισορροπία και όχι για να εκδικηθεί. Η δικαιοσύνη του Ηράκλειτου προστατευόταν από τις Ερινύες που καταδίωκαν όποιον δεν τη σεβόταν. Ο Σωκράτης υπερασπιζόταν με σθένος ότι το μόνο πράγμα που ήξερε ήταν ότι δεν ήξερε τίποτα. Ο Οδυσσέας, στο νησί της Καλυψώς επέλεξε από την αθανασία την επιστροφή στην πατρίδα με όλη την ταλαιπωρία της διαδρομής. Στην εποχή του A, Camus άνθρωπος πέρασε τα όρια, τσάκισε την ομορφιά, τη θυσίασε. Πλανήθηκε. Κι όμως «δε μπορούμε να ζήσουμε μισώντας ο ένας τον άλλον». Γράφτηκε σε καιρό πολέμου ή στο θρήνο πάνω από τα ερείπια. Κι όμως, στάζει γαλήνη και μεγαλοψυχία, μια πίστη στον άνθρωπο και στη δύναμή του. Πολεμά την απογοήτευση και αντιπροτείνει. Ξαγρυπνά. Ο Οδυσσέας διάλεξε τη γη.
Το βιβλίο ταξιδεύει και σε ταξιδεύει. Μετρά τα χρόνια και τις εποχές, αναθεωρεί τις αποστάσεις. Φέρνει σπαράγματα από τόπους και από σκέψεις και από αισθήματα. Τα φυλάει μέσα στο ελάχιστο σώμα των σελίδων του και τα προσφέρει.
Οι μύθοι των αρχαίων Ελλήνων συναντούν τις ωραίες γυναίκες του Οράν. Ο καυτός ήλιος και η θάλασσα αντιπαραβάλλονται με τα ραγισμένα μέλη του πολιτισμού της δύσης. Τα ανέμελα ταξίδια αντισταθμίζουν του λαβύρινθους της σκέψης του ανθρώπινου μυαλού.
Το φως είναι κινητήρια δύναμη.
Καθοδηγεί τη σκέψη, ανοίγει δρόμο στη φαντασία και σκορπίζεται. Μια εδώ και μια εκεί, σε χιλιάδες αντίτυπα και μεταφράσεις. Μας χωρίζει και μας ενώνει.
Πλησιάζω στο τέλος αυτού του κειμένου, αφουγκράζομαι την ψυχή μου, σαν κάτι να πηγαίνει να πει, «ένα ρίγος περιπέτειας τη διατρέχει» και τρέφει μια ελπίδα, ο καιρός πλησιάζει, ετοιμαστείτε και -ποιος ξέρει;- «ίσως αύριο να φύγουμε αντάμα»…
“Καλό Καλοκαίρι”
Σημείωμα: To κείμενο αυτό, το έγραψα για το φοιτητικό online περιοδικό ‘Lapsus Linguae’, από τα χρόνια που ήμουν φοιτήτρια στο τμήμα Επικοινωνίας Μέσων και Πολιτισμού στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Το ανασύρω από το αρχείο μου φέτος, στην εκπνοή του Αυγούστου 2024.
Συνηθίζεται ο μήνας Αύγουστος να είναι ο μήνας των διακοπών. Για πολλούς ανθρώπους. Είναι ο μήνας με το pick στο χώρο εργασίας για κάποιους άλλους, ειδικά στην Ελλάδα που είναι μια χώρα τουριστική, ο Αύγουστος είναι ο μήνας που βρίσκει ορισμένα από τα ταμεία των επιχειρήσεων, πραγματικά να γεμίζουν με έσοδα. Δυστυχώς, για την Ελλάδα, ο μήνας Αύγουστος είναι κάποιες φορές ο μήνας με πολυάριθμες ανεπιθύμητες πυρκαγιές στο φυσικό μας πλούτο. Είναι επίσης ο μήνας της μεγάλης γιορτής της Παναγιάς. Όποια από τις παραπάνω καταστάσεις και να σε εκφράζει περισσότερο, πιστεύω θα βρεις αξία σε αυτό εδώ το post για το στρες και την ενσυνειδητότητα.
Εδώ και κάποιους μήνες σε αυτό εδώ το blog γίνεται λόγος για το στρες, σε ενημερωτικό και εκπαιδευτικό πλαίσιο, με σκοπό την ενημέρωση και την πρόληψη σε εφικτό επίπεδο. Είναι ευχής έργο να συμβάλλουμε έστω και λίγο στη μείωση των επιπέδων του στρες για τους ανθρώπους. Αυτό το μήνα ανασύρω από το αρχείο μου, υλικό από μια εκδήλωση του Πανεπιστημίου του Harvard περίπου από το 2016. Η δημοσίευση αυτή συνδέεται με τα μέλη της επιστημονικής κοινότητας: John Denninger, MD, PhD, Sara Lazar, PhD και David Vago, PhD και τη διοργάνωση με τον τίτλο: ‘Now and Zen’. Μας παρέχουν πληροφορίες για το πώς η ενσυνειδητότητα μπορεί να τροποποιήσει το νου του ανθρώπου και να βελτιωθεί η υγεία του ανθρώπου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, μια ερευνητική μελέτη δείχνει ότι η γιόγκα ή ο διαλογισμός μπορούν να συντελέσουν στην μείωση των επισκέψεων στο γιατρό. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι «Τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το άγχος ευθύνονται για έως και το 80% των επισκέψεων στον γιατρό και αποτελούν την τρίτη υψηλότερη δαπάνη υγειονομικής περίθαλψης, πίσω μόνο από τις καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο. Αλλά μόλις το 3% των γιατρών μιλάει πραγματικά στους ασθενείς για το πώς να μειώσουν το άγχος. Οι πρακτικές νου-σώματος όπως η γιόγκα και ο διαλογισμός έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν το στρες ενισχύοντας τη χαλάρωση και μειώνοντας τις ορμόνες του στρες όπως η κορτιζόλη.» Συνεχίζοντας, σε αυτή την έκδοση σημειώνεται ότι έχει αποδειχθεί ότι πρακτικές όπως η γιόγκα έχουν πολλά οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της υγείας της καρδιάς και της ανακούφισης από την κατάθλιψη και το άγχος.
Με αναφορά σε άρθρο του Harvard Business Review, γίνεται λόγος για μια μελέτη με άτομα που συμμετείχαν στο πρόγραμμα ενσυνειδητότητας κάποιας εταιρείας που προσφέρει δωρεάν προγράμματα γιόγκα και διαλογισμού στους εργαζόμενούς της. Τα ευρήματα περιλαμβάνουν: 28% μείωση του στρες, 20% καλύτερο ύπνο και 19% λιγότερο πόνο, καθώς και αύξηση στην παραγωγικότητα των εργαζομένων αξίας περίπου 3.000 $ ανά εργαζόμενο ανά έτος.
Η Δρ. Anne Fabiny, πρώην αρχισυντάκτρια στο Harvard Women’s Health Watch, συμπληρώνει ότι λίγα λεπτά συγκέντρωσης κάθε μέρα μπορούν να μειώσουν το στρες, τον πόνο, την κατάθλιψη και πολλά άλλα. Η ίδια δηλώνει χαρακτηριστικά: «Δεν μπορείτε να δείτε ή να αγγίξετε το στρες, αλλά μπορείτε να αισθανθείτε τις επιπτώσεις του στο μυαλό και το σώμα σας. Βραχυπρόθεσμα, το στρες επιταχύνει τον καρδιακό ρυθμό και την αναπνοή σας και αυξάνει την αρτηριακή σας πίεση. Όταν είστε συνεχώς υπό στρες, τα επινεφρίδια σας υπερπαράγουν την ορμόνη κορτιζόλη. Η υπερβολική έκθεση σε αυτή την ορμόνη μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του εγκεφάλου, του ανοσοποιητικού συστήματος και άλλων οργάνων. Το χρόνιο στρες μπορεί να συμβάλει σε πονοκεφάλους, άγχος, κατάθλιψη, καρδιακές παθήσεις… Αν και μπορεί να μην είστε σε θέση να εξαλείψετε τις ρίζες του στρες, μπορείτε να ελαχιστοποιήσετε τις επιπτώσεις του στο σώμα σας. Μία από τις πιο εύκολες και πιο εφικτές τεχνικές ανακούφισης από το στρες είναι ο διαλογισμός, ένα πρόγραμμα στο οποίο εστιάζεις την προσοχή σου προς τα μέσα για να προκαλέσεις μια κατάσταση βαθιάς χαλάρωσης. Αν και η πρακτική του διαλογισμού είναι χιλιάδων ετών, η έρευνα για τα οφέλη του στην υγεία είναι σχετικά νέα, αλλά πολλά υποσχόμενη». «Αλήθεια, θα σας βοηθήσει να μειώσετε την αρτηριακή σας πίεση, αλλά και πολλά περισσότερα: μπορεί να βοηθήσει τη δημιουργικότητά σας, τη διαίσθησή σας, τη σύνδεσή σας με τον εσωτερικό σας εαυτό», λέει η Burke Lennihan, που δίδαξε διαλογισμό στο Κέντρο Ευεξίας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.
Πλούσιο το υλικό που υπάρχει για τη σημασία της ενσυνειδητότητας σε σχέση με το στρες και αξιοσημείωτη η πορεία διερεύνησης, πρακτικής δοκιμής και αποτελεσμάτων. Το ταξίδι περιλάμβάνει προσεκτικά βήματα, ενημέρωση, συμβολή ειδικών όταν αυτό χρειάζεται και φυσικά τόλμη για βελτίωση.
Σε προσωπικό επίπεδο, σε ομάδες υλοποίησης, σε πλαίσιο coaching και mentoring έχω διαμορφώσει διαδικασίες εξέλιξης με τη βοήθεια διαγραμμάτων. Τρία από αυτά τα σχήματα, δίνω επιγραμματικά σήμερα σε αυτό το post. Έπειτα από πέντε περίπου έτη, κατά τα οποία σχετίζομαι πιο στενά με το coaching, την εξέλιξη και την προσωπική ανάπτυξη, καθώς έχω αξιοσημείωτη αγάπη για την εκπαίδευση, έχω καταγράψει κάποια σχήματα που έχουν συμβάλλει σε περιόδους βελτίωσης και επίτευξης στόχων. Καθώς έχω παρακολουθήσει πολλές εκπαιδεύσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό και έχοντας επιχειρήσει να δοκιμάσω τα μοντέλα, τα κοινοποιώ σήμερα εδώ. Αν είσαι σε αρχικό στάδιο στην προσωπική ανάπτυξη, αν θέλεις να αρχίσεις τώρα ή αν αυτά τα σχήματα προσδίδουν κάτι στην εμπειρία σου, τότε απευθύνονται σε εσένα. Καλή ανάγνωση.
Προσωπική – Κοινωνική – Επαγγελματική Εξέλιξη και Αρμονία
H ισορροπία ανάμεσα στην προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή συνδέεται με την ποιότητα ζωής του ανθρώπου, την πνευματική και συναισθηματική ευημερία. Η καθημερινότητα έχει προκλήσεις και δοκιμασίες. Η ζωή διαρκώς μας καλεί να κάνουμε το επόμενο βήμα.
Σε ποιο βαθμό έχεις ικανοποίηση από τη προσωπική σου ζωή; Από την κοινωνική; Από την επαγγελματική;
Συνήθως όταν ένας από τους τομείς αυτούς δεν είναι στα αποδεκτά επίπεδα ικανοποίησης «παρασύρει» και του άλλους, μειώνοντας την ευχαρίστηση που αντλούμε από την καθημερινότητά μας.
Κοιτώντας αυτό το διάγραμμα, βρίσκεις ένα σχήμα που αποτέλεσε βασικό στοιχείο για την βελτίωση της σχέσης με τον εαυτό και των σχέσεων με άλλους ανθρώπους, τη δημιουργικότητα, την παραγωγικότητα, τη συναισθηματική επίγνωσή, την επαγγελματική συμβολή και τη διαχείριση αλλαγής σε διαφορετικά επίπεδα.
Ένταξη Νέων Τεχνολογιών και Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης στις διεργασίες.
Στο προσωπικό, κοινωνικό και επαγγελματικό σκηνικό, η εξέλιξη και η ενσωμάτωση της αλλαγής είναι καίριο ζητούμενο. Η τεχνολογία είναι δομικό στοιχείο της εξέλιξης σε ποικίλα επίπεδα και πολυάριθμους τομείς με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή από τα πρώτα χρόνια της ζωή μας. Σε εκπαιδευτικό πλαίσιο, μέσα στην κοινωνική οργάνωση αλλά και στον επαγγελματικό στίβο, οι τεχνολογίες και πλέον η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη ανοίγουν δυνατότητες και εγείρουν ερωτήματα για την πρόοδο αλλά και τους τρόπους εφαρμογής. Η εκπαίδευση και το coaching συντελούν στη γνώση και ομαλή ενσωμάτωση των νέων στοιχείων, όπως και στη διαχείριση της αλλαγής.
Ποια στοιχεία «εμποδίζουν» την εξέλιξη και την αφομοίωση της νέας γνώσης; Είναι η διαχείριση χρόνου; Οι τομείς δραστηριότητας του ατόμου; Οι ευκαιρίες εκπαίδευσης; Το κίνητρο; Συναισθηματικά εμπόδια όπως φόβος, ανησυχία, ανασφάλεια;
Ένα απλό σχεδιάγραμμα για την εκκίνηση του εντοπισμού των ζητημάτων και της επίλυσής τους δίνεται στην ακόλουθη εικόνα.
Τα τρία “Ο” : Όραμα – Οργάνωση – Ολοκλήρωση
Η αξία του οράματος όταν αρχίζουμε νέα σχέδια για τη ζωή μας είναι μεγάλη. Συχνά η έννοια και διατύπωση του οράματος προϋποθέτει δεξιότητες, χρειάζεται γνώση και πλάνο για την χάραξη πορείας. Το στοιχείο της οργάνωσης κατά τη διαδικασία είναι δομικό. Η ιδέα αυτή είναι συνυφασμένη με τις ικανότητες προσαρμογής και εύρεσης λύσεων όταν η στρατηγική προσκρούει σε αντιστάσεις σε προσωπικό, κοινωνικό ή επαγγελματικό επίπεδο σε τοπική ή παγκόσμια κλίμακα. Ακόμα και η αναδιατύπωση είναι πιθανό να χρειαστεί έπειτα από εφαρμογή και δοκιμή στην πράξη. Όταν φθάνει η ολοκλήρωση, αυτό συνδέεται με αισθήματα πληρότητας και έχει κάποιο αντίκτυπο σε προσωπικό, κοινωνικό, επαγγελματικό κλάδο. Αυτός ο αντίκτυπος ενδυναμώνει τα επόμενα στάδια, τα νέα σχέδια για επόμενους προορισμούς και υλοποιήσεις.
Είτε πρόκειται για επαγγελματικές υποχρεώσεις, οικογενειακές ευθύνες ή προσωπικά ζητήματα, το στρες μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία και την ευημερία μας. Ωστόσο, υπάρχει ένα ισχυρό εργαλείο που μπορεί να αποδειχτεί ως βοηθητικό στη διαχείριση του στρες: η συνεργασία. Η συνεργασία δεν είναι απλά μια διαδικασία συντονισμού ενεργειών, είναι επίσης μια βαθύτερης ουσίας επιλογή που εμπλέκει την αλληλοϋποστήριξη, την αλληλεγγύη και την αλληλεπίδραση μεταξύ των ανθρώπων. Όταν συνεργαζόμαστε μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα υποστηρικτικό δίκτυο που μειώνει το αίσθημα απομόνωσης και να ενισχύσει την ψυχική μας ανθεκτικότητα.
Πώς η Συνεργασία Βοηθά στη Διαχείριση του Στρες
Κοινή Επίλυση Προβλημάτων: Όταν αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις, η συνεργασία με άλλους μπορεί να προσφέρει νέες προοπτικές και λύσεις. Η συλλογική σκέψη και η ανταλλαγή ιδεών συμβάλλουν στη δημιουργία πιο αποτελεσματικών στρατηγικών αντιμετώπισης.
Κοινωνικές ομάδες: Η παρουσία άλλων ανθρώπων σε στιγμές άγχους μπορεί να προσφέρει ψυχολογική ανακούφιση. Οι φίλοι, οι οικογένεια ή οι συνάδελφοι μπορούν να προσφέρουν συναισθηματική υποστήριξη και πρακτική βοήθεια, μειώνοντας έτσι την πίεση που νιώθουμε.
Μείωση της Απομόνωσης: Το αίσθημα μοναξιάς και απομόνωσης μπορεί να επιδεινώσει το στρες. Η συνεργασία ενισχύει την αίσθηση του ανήκειν και δημιουργεί έναν κύκλο ανθρώπων στους οποίους μπορούμε να βασιστούμε.
Μοιρασμένες Ευθύνες: Ο καταμερισμός των εργασιών και των ευθυνών μπορεί να μειώσει το βάρος που νιώθουμε. Όταν δουλεύουμε σε ομάδες, οι ευθύνες κατανέμονται και δεν πέφτουν όλες σε ένα άτομο, κάτι που μειώνει το συνολικό στρες.
Παραδείγματα Συνεργασίας στην Καθημερινότητα
Επαγγελματικό Περιβάλλον: Οι ομάδες εργασίας και οι συνεργασίες μεταξύ των συναδέλφων μπορούν να βελτιώσουν την απόδοση και να μειώσουν το στρες που σχετίζεται με την εργασία. Μέσω τακτικών συναντήσεων και επικοινωνίας, τα μέλη της ομάδας μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα τις προθεσμίες και τις απαιτήσεις των έργων.
Οικογένεια και Φίλοι: Οι στενές σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους μπορούν να προσφέρουν σταθερότητα και υποστήριξη σε περιόδους άγχους. Οι κοινές δραστηριότητες και η αλληλοβοήθεια ενισχύουν τους δεσμούς και δημιουργούν ένα περιβάλλον ασφάλειας.
Κοινότητες και Ομάδες Ενδιαφέροντος: Η συμμετοχή σε κοινότητες ή ομάδες με κοινά ενδιαφέροντα μπορεί να προσφέρει έναν επιπλέον πόρο υποστήριξης. Οι δραστηριότητες που γίνονται μαζί με άλλους, όπως τα χόμπι ή οι εθελοντικές δράσεις, ενισχύουν την αίσθηση του σκοπού και της σύνδεσης.
Συνεργασία με ειδικο ψυχικής υγείας: Καθώς συχνά αναφέρεται, αν τα συμπτώματα είναι έντονα και για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα, είναι σημαντικό να υπάρχει συνεργασία με ειδικό ψυχικής υγείας.
Ιδέες για Αποτελεσματική Συνεργασία
Ανοικτή Επικοινωνία: Η ειλικρινής και ανοιχτή επικοινωνία είναι το κλειδί για την αποτελεσματική συνεργασία. Εξασφαλίστε ότι όλα τα μέλη της ομάδας έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν τις σκέψεις και τις ανησυχίες τους.
Κατανόηση και Ενσυναίσθηση: Προσπαθήστε να κατανοήσετε τις προοπτικές και τα συναισθήματα των άλλων. Η ενσυναίσθηση προωθεί την αλληλοκατανόηση και την υποστήριξη.
Ευελιξία: Δεχθείτε ότι οι απόψεις και οι προσεγγίσεις των άλλων μπορεί να διαφέρουν από τις δικές σας. Η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα είναι σημαντικές για την επιτυχημένη συνεργασία.
Αναγνώριση και Εκτίμηση: Αναγνωρίστε και εκτιμήστε τις προσπάθειες των άλλων. Η θετική ενίσχυση μπορεί να ενδυναμώσει τους συνεργάτες και να βελτιώσει τη συνολική συνεργασία.
Η συνεργασία είναι ένα πολύτιμο εργαλείο στη διαχείριση του στρες. Μέσω της κοινής προσπάθειας και της αλληλοϋποστήριξης, μπορούμε να μειώσουμε το αίσθημα απομόνωσης, να βελτιώσουμε την ανθεκτικότητά μας και να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της ζωής με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Μέσα σε μια καθημερινότητα στην οποία το στρες είναι συχνά αναπόφευκτο, η συνεργασία προσφέρει μια ισχυρή απάντηση στην επιλογή μας να διατηρήσουμε την ψυχική και σωματική μας υγεία.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής μπορεί να προκαλέσει στρες σε μαθητές, φοιτητές και εργαζόμενους. Η διαχείριση του στρες είναι σημαντική για την ψυχική και σωματική υγεία, καθώς και για την αποδοτικότητα και την ευημερία. Με αφορμή την περίοδο των εξετάσεων, μου ζητήσατε κάποιες ιδέες για πιθανές στρατηγικές που θωρακίζουν το άτομο. Ακολουθούν μερικές ιδέες και στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του στρες και να βελτιώσουν την καθημερινή ζωή αυτών των ομάδων.
Μαθητές
Οργανώστε τον χρόνο σας: Ο κακός προγραμματισμός μπορεί να αυξήσει το στρες. Η δημιουργία ενός ημερολογίου με τις σχολικές εργασίες, τις εξετάσεις και τις εξωσχολικές δραστηριότητες μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να αισθάνονται πιο οργανωμένοι και λιγότερο πιεσμένοι.
Άσκηση: Η φυσική άσκηση έχει αποδειχθεί ότι μειώνει το άγχος και βελτιώνει τη διάθεση. Ακόμη και μια σύντομη βόλτα ή μερικές ασκήσεις στο σπίτι μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.
Χόμπι και δραστηριότητες: Οι μαθητές είναι καλό να αφιερώνουν χρόνο σε δραστηριότητες που τους ευχαριστούν, όπως η ζωγραφική, η μουσική, το παιχνίδι ή το διάβασμα ενός βιβλίου. Αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να αποτελέσουν μια ευχάριστη απόδραση από το άγχος της καθημερινότητας.
Επικοινωνία: Η συζήτηση με φίλους, γονείς ή δασκάλους για το πώς αισθάνονται μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να διαχειριστούν το άγχος. Η συναισθηματική υποστήριξη είναι πολύτιμη.
Φοιτητές
Διαχείριση χρόνου: Η χρήση εργαλείων όπως το ημερολόγιο ή εφαρμογές διαχείρισης χρόνου μπορεί να βοηθήσει τους φοιτητές να διαχειριστούν καλύτερα τις σπουδές, την εργασία και τις κοινωνικές υποχρεώσεις τους.
Τακτικά διαλείμματα: Οι μακρές ώρες μελέτης χωρίς διαλείμματα μπορεί να αυξήσουν το στρες και την κόπωση. Προτείνεται να γίνονται τακτικά διαλείμματα κατά τη διάρκεια της μελέτης για να αναζωογονηθεί το μυαλό.
Υγιεινή διατροφή: Η διατροφή επηρεάζει σημαντικά την ενέργεια και τη διάθεση. Η κατανάλωση υγιεινών τροφίμων όπως φρούτα, λαχανικά και πρωτεΐνες μπορεί να βοηθήσει τους φοιτητές να αισθάνονται καλύτερα και πιο συγκεντρωμένοι.
Επαρκής ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική και σωματική υγεία.
Εργαζόμενοι
Οριοθέτηση χρόνου εργασίας: Είναι σημαντικό να υπάρχουν σαφή όρια μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Ο καθορισμός συγκεκριμένων ωρών εργασίας και η αποφυγή της εργασίας εκτός αυτών των ωρών μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του στρες.
Δημιουργία ευχάριστου χώρου εργασίας: Ένας καθαρός και οργανωμένος χώρος εργασίας μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση και την αποδοτικότητα. Προσθέστε προσωπικές πινελιές, όπως φωτογραφίες ή φυτά, για να κάνετε τον χώρο πιο φιλόξενο.
Χαλαρωτικές δραστηριότητες: Η συμμετοχή σε δραστηριότητες όπως η γιόγκα, ο διαλογισμός, οι τεχνικές αναπνοής, η φροντίδα των φυτών και του κήπου, μπορεί να μειώσει το άγχος και να βελτιώσει τη συγκέντρωση και την ευεξία.
Συζήτηση με συναδέλφους: Η επικοινωνία με συναδέλφους για επαγγελματικά και προσωπικά θέματα μπορεί να προσφέρει υποστήριξη και να μειώσει το άγχος. Ένα ισχυρό δίκτυο υποστήριξης στον χώρο εργασίας είναι πολύτιμο.
Κοινές στρατηγικές για όλους
Αυτοφροντίδα: Είναι σημαντικό όλοι να αφιερώνουν χρόνο για τον εαυτό τους. Μικρές απολαύσεις όπως ένα ζεστό μπάνιο, η ανάγνωση ενός βιβλίου ή η ακρόαση μουσικής μπορούν να κάνουν θαύματα.
Θέσπιση ρεαλιστικών στόχων: Ο καθορισμός ρεαλιστικών στόχων και η αποφυγή της τελειομανίας μπορεί να μειώσει το άγχος και να βελτιώσει την αποδοτικότητα.
Ζητήστε βοήθεια: Αν το στρες γίνεται ανυπόφορο, μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Ένας σύμβουλος ή ψυχολόγος μπορεί να προσφέρει στρατηγικές και υποστήριξη για τη διαχείριση του άγχους.
Η διαχείριση του στρες είναι απαραίτητη για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής μαθητών, φοιτητών και εργαζομένων. Με την εφαρμογή αυτών των στρατηγικών και την αναγνώριση της σημασίας της αυτοφροντίδας, μπορούμε να επιτύχουμε μια πιο ισορροπημένη και υγιή καθημερινότητα. Η υιοθέτηση αυτών των πρακτικών μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε το άγχος με επιτυχία και να ζήσουμε μια πιο ευτυχισμένη και παραγωγική ζωή.
